Mag het gebruik van glyfosaat worden verboden in pachtovereenkomsten?

26 februari 2020 | Door:  Gerrald Heijnen

Provincies en gemeenten verbieden sinds pachtjaar 2019 steeds vaker het gebruik van glyfosaat (beter bekend als RoundUp) in de (geliberaliseerde) pachtovereenkomst. Zij doen dit ter bescherming van bodem, omwonenden, natuur en milieu. Is het toegestaan om een dergelijk verbod in een overeenkomst op te nemen?

In beginsel kunnen partijen de inhoud van een overeenkomst vrij bepalen, voor zover de wet het niet anders regelt. Om een overeenkomst als een geliberaliseerde pachtovereenkomst te kunnen aanmerken zijn in het Burgerlijk Wetboek, boek 7, een aantal voorwaarden opgenomen.

Beperking exploitatievrijheid

Een van deze voorwaarden is dat een dergelijke overeenkomst ter registratie moet worden aangeboden aan de Grondkamer. De Grondkamer heeft onlangs geoordeeld dat het opnemen van een verbod op het gebruik van glyfosaat de pachter te veel beperkt in zijn exploitatievrijheid. De pachtgrond gebruiken voor de exploitatie van het agrarisch bedrijf is een voorwaarde om sprake te kunnen zijn van (geliberaliseerde) pacht. Voor de exploitatie van verschillende agrarische bedrijven is het gebruik van glyfosaat noodzakelijk.

Staatsbosbeheer

Begin 2020 maakte minister Schouten bekend dat ook Staatsbosbeheer het gebruik van glyfosaat gaat verbieden in pachtovereenkomsten. Deze bekendmaking van minister Schouten werd gedaan voordat het besluit door de Grondkamer is genomen. Het is op dit moment nog niet zeker of het verbod in de pachtovereenkomsten met Staatsbosbeheer stand gaat houden. Voor de beantwoording van de vraag of sprake is van een te grote beperking in de exploitatievrijheid van de pachter zijn verschillende omstandigheden van belang. Onder andere  is van belang wat voor een bedrijf de pachter exploiteert.

Welk belang gaat voor?

Enerzijds nemen verbodsbepalingen in pachtovereenkomsten toe, met het oog op het beschermen van bodem, omwonenden, natuur en milieu. Anderzijds moet, om sprake te zijn van pacht, de grond voor agrarische bedrijfsvoering worden gebruikt. Voor de bedrijfsvoering van veel agrarische bedrijven is van belang dat glyfosaat kan worden gebruikt . Het gebruik van glyfosaat is (nog) niet verboden in Nederland. Welk belang gaat voor? Daarover zal meer duidelijkheid komen wanneer de Centrale Grondkamer het hoger beroep van de gemeente (verpachter) gaat behandelen. 

Vraag Alfa advies

Heeft u te maken met een pachtovereenkomst of is het de bedoeling om bijzondere voorwaarden op te nemen? De juristen van Alfa kunnen uw vraag of pachtovereenkomst beoordelen en u verder helpen.

Update 6 maart

Inmiddels heeft de Centrale Grondkamer  uitspraak gedaan in het hoger beroep van provincie Noord-Brabant. Ook deze provincie had het verbod op het gebruik van glyfosaat opgenomen in geliberaliseerde pachtovereenkomsten. De Centrale Grondkamer heeft geoordeeld dat het in deze specifieke casus wel is toegestaan om een verbod op het gebruik van glyfosaat op te nemen in de geliberaliseerde pachtovereenkomst. Of het verbod op het gebruik van glyfosaat in de pachtovereenkomst is toegestaan is afhankelijk van de omstandigheden van het geval en dient steeds opnieuw beoordeeld te worden, zo laat de Centrale Grondkamer weten.

Dit artikel is geschreven door Lisette Kooijman, die inmiddels niet meer bij ons in dienst is.