Banner

Mededelingsplicht van verkoper vs. onderzoeksplicht koper

16 januari 2023

Iedereen heeft er wel eens over gehoord als het gaat over koop: tegenover de mededelingsplicht van de verkoper staat de onderzoeksplicht van de koper. Wat moet een verkoper mededelen en wat moet de koper zelf onderzoeken? Wat betekenen deze verplichtingen en hoe verhouden zij zich tot elkaar? Op die vragen krijg je hier antwoord. 

Onderzoeksplicht

De onderzoeksplicht van de koper is niet een vastomlijnd begrip. Hoever het onderzoek van een koper dient te gaan zal altijd afhangen van de concrete omstandigheden van het geval. Je kunt je voorstellen dat je bij de aankoop van een oud monumentaal pand meer onderzoek moet doen naar de bouwkundige staat dan die van een woning van twee jaar oud. 

Als koper begint de onderzoeksplicht door het stellen van vragen. Voldoet het product geschikt voor het doel waarvoor je het wil gebruiken? Is er bepaald onderhoud nodig? Is de verkoper eerder tegen problemen/gebreken aangelopen etc. Afhankelijk van de antwoorden die je van de verkoper krijgt, zul je vervolgonderzoek moeten doen. Denk bijvoorbeeld aan een bouwkundig onderzoek bij de aankoop van een woning of een aankoopkeuring bij een auto. 

Mededelingsplicht/informatieplicht

Zeker is: als bij de koop duidelijk waarneembare defecten aanwezig zijn of de verkoper heeft aangegeven dat er defecten zijn, dan zijn die voor rekening van de koper. Denk aan de spijkerbroek met (modieuze) scheuren. Als de koper daartegen een bezwaar zou hebben, dan had hij maar niet moeten kopen. 

De vragen die door de koper worden gesteld, zullen door een verkoper naar waarheid beantwoord moeten worden en mogen ook niet gebagatelliseerd worden. Verkoper zal mededelingen moeten doen over de gebreken die hij kent en zal de informatie moeten verstrekken die voor een koper van belang kunnen zijn. 

Verhouding

Aangenomen wordt dat de mededelingsplicht van de verkoper zwaarder weegt dan de onderzoeksplicht van een koper. Dit werd medio december ook bekrachtigd door de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2022:1870). Wat was het geval? Koper kocht een schip uit 1910 voor € 245.000,--. Koper werd in de gelegenheid de romp te onderzoeken, maar liet dat na. Het schip bleek te lekken en koper stelde verkoper aansprakelijk. Verkoper wees de aansprakelijkheidstelling van de hand door te verwijzen naar de bepaling uit de koopovereenkomst die koper in de gelegenheid stelde onderzoek te doen. Jaren eerder bleek de kapitein verkoper al geïnformeerd te hebben over het feit dat het schip water maakte tijdens het varen. Verkoper had koper hier dus wel degelijk over moeten informeren en voldeed dus niet aan zijn mededelingsplicht. 

Gevolgen bij niet voldoen aan de verplichtingen

Schendt je als verkoper de mededelingsplicht door te zwijgen wanneer je had moeten informeren, dan kun je jezelf niet verweren tegen aansprakelijkheid met de stelling dat een koper maar onderzoek had moeten doen. Het tegenovergestelde geldt ook voor een koper. Wil je bijvoorbeeld een auto kopen met als doel daarmee rally te rijden, dan kun je verkoper niet succesvol aanspreken met de stelling dat de auto daarvoor niet geschikt is als je die verkoper niet hebt gevraagd of de auto voor dat doel gebruikt kan worden.

Vragen over dit onderwerp? Neem contact met ons op, met één van onze juridisch adviseurs of met je eigen contactpersoon bij Alfa. Met 35 vestigingen is Alfa overal dichtbij!