Tjeerd van de Polder
Senior juridisch adviseur
088 2531151 | tvdpolder@alfa.nl
16 juni 2021 | Door: Tjeerd van de Polder
Huwelijkse voorwaarden kunnen bij een echtscheiding heel anders uitpakken dan je bedoelde toen je trouwde of verwachtte op het moment van echtscheiding. Als je ooit huwelijkse voorwaarden met een periodiek verrekenbeding hebt laten opstellen, kan zelfs de continuïteit van je onderneming gevaar lopen. Hoe zit dat precies?
Tot 2018 gold in Nederland automatisch een algehele gemeenschap van goederen wanneer je trouwde, tenzij je vóór die tijd huwelijkse voorwaarden aanging. Die voorwaarden sloten meestal gemeenschap van goederen uit wanneer je trouwde. Jij en je echtgeno(o)t(e) zouden beiden jullie eigen vermogen houden. Als aanvulling op de uitsluiting van de gemeenschap van goederen werd in de huwelijkse voorwaarden vaak een (periodiek) verrekenbeding opgenomen.
In 2018 is de wet gewijzigd. Het uitgangspunt is niet langer een algehele gemeenschap van goederen, maar een beperkte gemeenschap van goederen. Alle persoonlijke bezittingen en schulden die vóór het trouwen van jou zijn blijven van jou alleen. Bezittingen en schulden die ieder van jullie na het trouwen krijgt zijn van jullie samen. Schenkingen of erfenissen die je ontvangt voor en tijdens jouw huwelijk zijn van jou persoonlijk, tenzij de schenker anders heeft bepaald of in het testament iets anders is aangegeven.
Ondanks deze wetswijziging worden er nog steeds huwelijkse voorwaarden met een periodiek verrekenbeding opgesteld. Natuurlijk zijn er ook nog veel huwelijkse voorwaarden met een periodiek verrekenbeding die voor 2018 opgesteld zijn.
Een periodiek verrekenbeding houdt in dat je jaarlijks de inkomsten die je niet uitgeeft (de overgespaarde inkomsten) met elkaar deelt. Als een periodiek verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden wordt opgenomen, is het van belang om een goede administratie bij te houden en daadwerkelijk jaarlijks te verrekenen. Degene van jullie tweeën die meer heeft overgehouden, boekt de helft van dat bedrag over naar de privérekening van de ander. Je kan ook afspreken dat je het bedrag niet overboekt. Dan spreek je een schuldbekentenis af. Maak in beide gevallen een eenvoudige verrekenovereenkomst die jullie beide ondertekenen en bewaar deze goed.
In de praktijk wordt een periodiek verrekenbeding vaak niet uitgevoerd. Als dat het geval is, bepaalt de wet dat je aan het einde van je huwelijk alsnog moet verrekenen. Uitgangspunt van de wet in dat geval: het totale vermogen van jou en je echtgeno(o)t(e), dat bij het einde van het huwelijk aanwezig is, wordt geacht te zijn gevormd uit wat verrekend had moeten worden. Het niet uitvoeren van een periodiek verrekenbeding heeft dus tot gevolg dat je bij het eindigen van je huwelijk alsnog met elkaar moet afrekenen, alsof je in gemeenschap van goederen was getrouwd.
Dit was niet je bedoeling: daarom heb je huwelijkse voorwaarden laten maken. De wet biedt wel de mogelijkheid om tegenbewijs te leveren, maar dat blijkt in de praktijk erg lastig. Als je ondernemer bent en er niet in slaagt om tegenbewijs te leveren, moet ook het ondernemingsvermogen in de verrekening worden betrokken. De continuïteit van je onderneming kan hierdoor in het geding komen.
Het niet uitvoeren van het periodiek verrekenbeding kun je herstellen. Dit doe je door alsnog over de voorgaande jaren te verrekenen. Realiseer je dan wel dat je in dat geval niet alleen de niet verrekende inkomsten in de verrekening moet betrekken, maar ook de waardestijgingen van die niet verrekende inkomsten.
Deze verrekening leg je vervolgens vast in een vaststellingsovereenkomst. Is het niet uitgevoerde periodiek verrekenbeding op de juiste wijze hersteld en hebben jullie in de jaren daarna wel daadwerkelijk periodiek met elkaar verrekend? Dan geldt bij het eventuele eindigen van jullie huwelijk dat wat in jullie huwelijkse voorwaarden is bepaald.
Het is echter ook het overwegen waard om de inhoud van je huwelijkse voorwaarden onder de loep te nemen en afhankelijk van je situatie te wijzigen. Hierbij kun je denken aan het vervangen van het periodiek verrekenbeding door bijvoorbeeld een finaal verrekenbeding. Het finaal verrekenbeding houdt in dat je bij het eindigen van het huwelijk met elkaar verrekent alsof jullie in gemeenschap van goederen waren getrouwd. Op deze wijze voorkom je discussie bij het eindigen van jullie huwelijk.
Ook koude uitsluiting en uitzonderen van specifiek vermogen, zoals ondernemingsvermogen, is mogelijk. Wat hierin passend is, is afhankelijk jouw situatie en vraagt om maatwerk. Samen met je kunnen we kijken of je huwelijkse voorwaarden nog up-to-date zijn en passen bij je huidige situatie. Neem gerust contact op voor meer informatie over dit onderwerp.