Corona en het nakomen van je contractuele verplichtingen

29 april 2020

Het coronavirus verspreidt zich in een snel tempo in Nederland. Niet alleen het virus maar ook de maatregelen die getroffen worden om de verspreiding te controleren hebben een grote impact op alle ondernemers. Als gevolg van het coronavirus is het niet altijd meer mogelijk om contractuele verplichtingen na te komen. In dit artikel wordt besproken welke gevolgen dit voor u kan hebben.

In principe geldt als uitgangspunt dat contractuele afspraken nagekomen dienen te worden. Wanneer je je contractuele verplichtingen niet kan nakomen vanwege het coronavirus, kun je je wellicht beroepen op overmacht. Indien er sprake is van overmacht ben je namelijk niet aansprakelijk voor de geleden schade als gevolg van de tekortkoming.

Levert de huidige situatie met betrekking tot het coronavirus een overmachtssituatie op?

In het geval van een overmachtssituatie zal eerst gekeken moeten worden naar wat partijen zijn overeengekomen in hun overeenkomst of wat er in de algemene voorwaarden staat. Partijen kunnen namelijk zelf omschrijven welke omstandigheden overmacht opleveren en kunnen deze dus ook zelf beperken. Of de huidige situatie met betrekking tot het coronavirus als overmachtssituatie kwalificeert hangt daarom sterk af van de formulering van het contract of de algemene voorwaarden. Hoe concreter de bewoording van de bepaling, hoe groter de kans is op een geslaagd beroep op overmacht.

Vaak worden bepaalde omstandigheden als overmacht benoemd. Denk aan epidemieën, stakingen, weersomstandigheden, oorlogen of natuurrampen en overheidsmaatregelen. Soms wordt volstaan met een algemene omschrijving zoals: “alle van buiten komende oorzaken waarop het bedrijf geen invloed heeft“.

Geen overmachtsclausule

Als er geen schriftelijke afspraken zijn gemaakt of een overmachtsclausule ontbreekt, vallen we terug op wettelijke bepalingen. De wet schrijft geen specifieke situaties voor waarin sprake is van overmacht. Wil je een geslaagd beroep doen op overmacht dan dient je in ieder geval aan te kunnen tonen dat het coronavirus nakoming van de afspraak daadwerkelijk onmogelijk heeft gemaakt, er geen alternatieven voor nakoming aanwezig zijn en de niet-nakoming niet op grond van de wet (verkeersopvattingen) of de gemaakte contractuele afspraken voor jouw rekening en risico komt. Daarnaast zijn ook de specifieke omstandigheden van het geval van belang, zo kan het een rol spelen of u er alles aan heeft gedaan om de schade te beperken en of het voorzienbaar was.

Wat kan ik nu en in de toekomst doen om mijn schade door het coronavirus en de genomen maatregelen te beperken?

Het is belangrijk om kritisch te kijken naar de contracten en algemene voorwaarden en om in kaart te brengen of je eigen overmachtsclausule voldoende bescherming biedt. Neem daarom ook bij het sluiten van nieuwe contracten omstandigheden als het coronavirus mee door bijv. epidemieën en pandemieën expliciet op te nemen in uw overmachtsclausule. Ook kunnen bepalingen omtrent de gevolgen van overmacht van pas komen. Te denken valt aan hoe partijen moeten omgaan met een dreigende overmachtssituatie en voor wie zijn rekening annuleringskosten komt.

Let op: als nu – ten tijde van de coronacrisis – een contract wordt afgesloten kan men géén beroep meer doen op overmacht of onvoorziene omstandigheden. Je zal dan specifiek voor deze situatie iets moeten vastleggen in een ‘corona-bepaling’.

Meer informatie

Heb je vragen over of je een beroep kunt doen op overmacht vanwege het coronavirus en of je contracten in dat kader voldoende bescherming bieden, dan helpen wij graag. Neem contact op met één van de juristen van Alfa of met je eigen Alfa-adviseur. Met meer dan 30 vestigingen is Alfa overal dichtbij.