Banner

Overleeft de glastuinbouw een harde Brexit?

1 oktober 2018

De datum: 29 maart 2019 23.00 uur, Britse tijd. Dat is het moment waarop Groot-Brittannië niet langer meer deel uitmaakt van de Europese Unie. Nog altijd is het niet duidelijk of het met een harde of een zachte landing gebeurt. Een eventuele harde brexit is desastreus voor de Nederlandse export naar de overburen, die van de glastuinbouw voorop.

De media staan vol over de onderhandelingen, die tot nu toe muurvast zitten. In de ogen van de Britten is de ‘rest’ van Europa te star. Die ‘rest’ verwijt de Britten dat zij nog altijd willen profiteren van veel voordelen van de EU, ook al staat het Verenigd Koninkrijk straks op eigen benen. De Britten willen immers wel een vrij verkeer van goederen, maar niet van personen. Onbestaanbaar, vindt Europa.

Er resteren nog maar een paar maanden tot de definitieve datum van uittreden, 29 maart 2019. De onoverbrugbare meningsverschillen maken het twijfelachtig of het nog wel tot een akkoord tussen de twee partijen komt. En blijft die overeenstemming uit, dan kan de tuinbouw zich opmaken voor een hectische tijd. Het Verenigd Koninkrijk is immers een van de belangrijkste handelspartners van ons land. De export van landbouwproducten zoals vlees, groenten, fruit, bloemen en planten brengt jaarlijks ruim 6 miljard euro in het laatje.

Zorgen over harde brexit

Ook beursanalist Corné van Zeijl schaarde zich onder de deskundigen die de tuinbouw een wake-up-call gaven. Tijdens een topsprekersavond van Tuinbouw Jongeren Westland uitte hij zijn zorgen als de harde brexit toch een feit wordt. De logische conclusie is dat de export naar de tweede grootste exportpartner van ons land (na Duitsland) zal dalen. Daar zijn een paar redenen voor.

De eerste is het dalende consumentenvertrouwen aan de overkant van het Kanaal. Nu al zijn de huizenprijzen aan een afdaling begonnen. Ook investeren ondernemers in Groot-Brittannië tijdelijk minder, in afwachting van de uitkomsten. Dat raakt de Engelse economie. En daarnaast moeten exporterende Nederlandse bedrijven straks rekening houden met stroperige uitvoerprocedures.

Onderbezetting douane

Er komen extra controles, vrachtwagens met verse producten staan langer in de rij om het Kanaal over te steken. Niet alleen komt er veel papierwerk bij, ook kampt ons land met een onderbezetting op de douane. Het kabinet heeft in de belastingplannen voor komend jaar al voorgesorteerd op die problemen. Er is 90 miljoen euro beschikbaar om extra capaciteit in te schakelen. Maar ook de douane ondervindt krapte op de arbeidsmarkt. Zijn die extra medewerkers er op tijd, en zijn ze voldoende opgeleid?

Minder economische groei

De schatting van Van Zeijl is dat een harde brexit Nederland opzadelt met 1,5% minder economische groei. Dat is een flinke strop, want nu nog rekent het kabinet met een groei van 2,6%. En het kan nog erger, want als de geschatte groei lager uitvalt, ligt zelfs een recessie voor Nederland op de loer. Een alternatief voor de ondernemende Nederlandse tuinders kan zijn om in het Verenigd Koninkrijk te gaan produceren. Local for local is in, maar er staan ook nadelen tegenover. Haalt een productielocatie dáár wel de kwaliteit die in ons land vanzelfsprekend is? En als arbeid zoals wordt verwacht in Groot-Brittannië duurder wordt, is produceren dan nog wel concurrerend?

Wat doet fiscus in VS?

Verder noemde Corné van Zeijl nog andere ontwikkelingen die het optimisme van het kabinet voor 2019 zouden moeten temperen. Het internationale monetaire beleid zou een risico kunnen vormen, al is de invloed daarvan op onze economie te verwaarlozen. Belangrijker is wat de Amerikaanse fiscus blijft doen. De maatregelen van president Trump om consumenten en bedrijven minder belasting te laten betalen, drijven de Amerikaanse schulden verder op. Met name op de lange termijn kan dat effect nadelig uitpakken en voelt ook Nederland die pijn.

Handelsoorlog: ook kansen

En nog een ontwikkeling om in de gaten te houden volgens Van Zeijl is de wereldwijde handelsoorlog, vooral tussen Amerika en China. Tot nu toe slaan beide rivalen hard terug bij elke wederzijdse maatregel. Ook Nederland heeft ermee te maken, maar de bekende beursanalist ziet ook voordelen. Als landen door de handelsoorlog worden gedwongen meer lokaal te gaan produceren, kan de Nederlandse kassenbouw en de toeleveringsindustrie daarvan profiteren.

Lees het laatste nieuws voor de glastuinbouw.