Nieuw wetsvoorstel Personenvennootschappen bekend

6 maart 2019

Vorige week heeft de minister een lang verwacht wetsvoorstel bekend gemaakt. Het gaat op dit moment alleen nog om een zogenaamde ‘consultatieversie’. Als dit wetsvoorstel uiteindelijk wet gaat worden, zal dit consequenties hebben voor alle Vennootschappen Onder Firma (VOF), Commanditaire Vennootschappen (CV) en Maatschappen. Hierna zullen wij aangeven wat dit wetsvoorstel inhoudt en wanneer het eventueel consequenties voor bestaande vennootschappen zal hebben.

Wat houdt een ‘consulatieversie’ in? 

Een consultatieversie is eigenlijk een gedachtegang over een nieuwe wet. De minister heeft een wetsvoorstel in gedachten maar voordat het tot een definitief wetsvoorstel komt dat officieel als bij de Tweede kamer wordt ingediend, biedt de Minister de praktijk de mogelijkheid om te reageren op dit voorstel. De praktijk (organisaties van notarissen, advocaten, rechtsgeleerden e.d.) kan dan aangeven wat zij van dit wetsvoorstel vindt en de Minister kan dan besluiten om op basis van deze reacties het wetsvoorstel aan te passen of niet of misschien zelfs helemaal terug te trekken. 

Als de minister vervolgens besluit een, al dan niet aangepaste versie, in te dienen bij de Tweede Kamer, begint het officiële wetgevingsproces, waarna het wetsvoorstel uiteindelijk wet kan worden. Dit hele traject gaat nog wel even duren. Zeker gezien de vele discussies die een aantal jaren geleden zijn ontstaan na het indienen van het vorige wetsvoorstel personenvennootschappen. Dit voorstel is destijds, na veel discussie, door de Minister ingetrokken. 

Waarom een nieuwe wet 

Het huidige recht ten aanzien van van de VOF, CV en maatschap is behoorlijk onduidelijk. Wetstechnisch zijn er maar heel weinig wetsartikelen van toepassing. Daardoor zijn er veel vragen hoe in de praktijk om te gaan met bepaalde situaties. Maar de wetgeving is daardoor ook ingewikkeld en leidt tot veel ingewikkelde juridische formaliteiten, zoals bijvoorbeeld bij het toe- en uittreden van vennoten. Wil je goede afspraken maken, dan zijn uitgebreide overeenkomsten noodzakelijk. 

Vanuit de praktijk is er daarom al heel lang behoefte aan heldere wetgeving. Een aantal jaar geleden was daarom een (wederom ingewikkeld) wetsvoorstel ingediend en al in behandeling in de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel bleek echter zoveel vragen en discussie op te roepen, dat de Minister het wetsvoorstel heeft terug \getrokken. Na jaren is er dan nu een nieuw, en gelukkig eenvoudiger, wetsvoorstel bekend gemaakt. 

Wat houdt deze consultatieversie in 

Een heel belangrijk punt is dat de personenvennootschappen zogenaamde rechtspersoonlijkheid krijgen. BV’s en NV’s, verenigingen en stichtingen hebben bijvoorbeeld ook rechtspersoonlijkheid. De rechtspersoonlijkheid voor de nieuwe personenvennootschappen is wel iets anders dan bijvoorbeeld bij de BV en NV. De huidige aansprakelijkheid van de privépersonen blijft namelijk wel bestaan voor de personenvennootschappen. Maar door de rechtspersoonlijkheid wordt een aantal zaken wel veel duidelijker en makkelijker. Ook andere zaken worden door de voorgestelde wet duidelijk(er).
Je kunt hierbij denken aan: 

• De vennootschap kan als rechtspersoon zelf eigenaar worden van onroerende zaken; 
• Het ‘overnemen’ van een vennootschapsaandeel wordt eenvoudiger; 
• Het toe- en uittreden wordt eenvoudiger; 
• Er komt helderheid over hoe het stemrecht c.q. de besluitvorming verloopt; 
• Het vestigen van pandrecht en/of vruchtgebruik op een vennootschapsaandeel is mogelijk; 
• Het onderscheid tussen openbare en stille maatschap vervalt; 
• Het verschil in aansprakelijkheid van de vennoten van een VOF en maten van een maatschap, vervalt. Dit betekent dat ook maten straks hoofdelijk aansprakelijk worden.  
• Zakelijke crediteuren moeten zich eerst op het vennootschapsvermogen verhalen voordat zij naar het privévermogen van een vennoot mogen gaan. 

Het voert te ver om hier uitgebreid op het wetsvoorstel in te gaan, maar dat er veel (ten voordele) gaat veranderen is duidelijk. Als dit wetsvoorstel tenminste wel de eindstreep haalt! 

Wat verandert er voor bestaande vennootschappen 

Het zogenaamde overgangsrecht is nog niet duidelijk omdat de Minister dat nog niet bekend heeft gemaakt. Dat is op zich ook logisch omdat dat veelal pas gemaakt wordt als de definitieve wet bekend is. We moeten hopen (en mogen op zich ook wel aannemen) dat de huidige VOF’s, CV’s en maatschappen automatisch worden omgezet naar de nieuwe ‘vorm’ en dus ook rechtspersoonlijkheid krijgen. Anders zouden namelijk tot in lengte van jaren verschillende vennootschappen naast elkaar bestaan, met alle onduidelijkheid van dien. Onbekend is nog wat het overgangsrecht wordt voor de uitbreiding van aansprakelijkheid van maten in de maatschap. Pas als het overgangsrecht bekend is kan bekeken worden of bestaande firma- c.q. maatschapscontracten aangepast moeten worden.  

Fiscale regels 

Wat hiervoor over het overgangsrecht gezegd is, geldt eigenlijk ook voor de fiscale regels die zullen gaan gelden voor de personenvennootschappen. Ook hier geldt dat die regelingen nog niet bekend zijn gemaakt en dat die pas veel later in het wetgevingsproces bekend zullen worden. Er wordt verwezen naar het rapport van de werkgroep personenvennootschappen. Hierin staat dat er dat de fiscale gevolgen van een personenvennootschap zo veel mogelijk hetzelfde blijven. Omdat de personenvennootschap rechtspersoon wordt zijn er wel veranderingen te verwachten voor de overdrachtsbelasting.  

Het vervolg 

Zoals in de inleiding al aan gegeven zal er aan de hand van het commentaar uit de praktijk een definitief wetsvoorstel komen. Dat gaat dan eerst naar de Tweede Kamer en daarna naar de Eerste Kamer, waarna het wet kan worden. Dit hele traject kan zomaar een jaar tot misschien wel enkele jaren duren. Natuurlijk houden wij je op de hoogte van alle ontwikkelingen op dit gebied. Zeker als er actie vereist is! Heb je in de tussentijd vragen, dan kun je natuurlijk altijd contact opnemen met één van de juristen van Alfa. Wij zijn overal dichtbij!