Wat gebeurt er met jouw onderneming als je ziek wordt?

24 juni 2020

Deze vraag stel ik mijn klanten met enige regelmaat. Vaak met de vervolgvraag: ‘en wat bij overlijden?’. Ik wil in deze blog kort stilstaan bij die eerste vraag. Goed ondernemerschap betekent in mijn optiek namelijk ook zorgen dat de zaken goed geregeld zijn bij onvoorziene omstandigheden, zoals arbeidsongeschiktheid.

Een concrete casus

Een voorzieningenrechter kreeg de volgende kwestie voorgelegd.

Drie tandartsen zijn een (kosten)maatschap aangegaan voor een periode van ten minste vijf jaar. Na het eerste jaar wordt een van de tandartsen arbeidsongeschikt. Op grond van de maatschapsovereenkomst is de zieke tandarts verplicht om zijn aandeel in de kosten te blijven betalen en te zorgen dat zijn praktijk wordt waargenomen. Verschillende waarnemers passeren de revue en als ook de laatste waarnemer aangeeft de praktijk niet te willen overnemen, geeft de zieke tandarts het op. Hij is niet langer bereid om de kosten te blijven betalen. De andere tandartsen zeggen de maatschapsovereenkomst op en vorderen bij de voorzieningenrechter om:

• de arbeidsongeschikte tandarts te veroordelen om de maatschapsovereenkomst na te komen en in dat kader de maandelijkse bijdrage in de kosten van de maatschap van € 10.000,‐ te (blijven) betalen, en;
• de arbeidsongeschikte tandarts te verbieden zijn patiëntenbestand aan een derde te verkopen, los van zijn positie in de maatschap, op straffe van verbeurte van een dwangsom.

De voorzieningenrechter overweegt dat van de zieke tandarts niet kan worden verlangd dat hij blijft bijdragen in de kosten van de maatschap en waarneming. Ook overweegt de rechter dat de andere tandartsen er belang bij hebben dat ze de praktijk met een ander kunnen voortzetten.

De voorzieningenrechter oordeelt dat het patiëntenbestand mag worden overgenomen tegen een redelijke vergoeding. De maandelijkse bijdragen in de kosten hoeft niet meer te worden betaald omdat de bestaande maatschap is beëindigd en het patiëntenbestand wordt toegedeeld aan de tandartsen die de praktijk voortzetten.

Tips

Uit bovenstaande casus kunnen we een aantal lessen trekken.

1. Neem in een samenwerkingsovereenkomst, zoals in een akte van maatschap, bepalingen op waarin wordt geregeld hoe dient te worden gehandeld bij ziekte. Alfa heeft hiervoor modelregelingen opgesteld die als leidraad zouden kunnen dienen. Overleg met elkaar over de volgende vragen:
   1. hoe lang houdt een arbeidsongeschikte maat of vennoot recht op zijn / haar winstaandeel?
   2. is een arbeidsongeschikte maat of vennoot na een zekere ziekteperiode verplicht om zijn / haar aandeel in de onderneming aan te bieden aan zijn / haar compagnons?
   3. wie draagt de kosten van vervanging van de arbeidsongeschikte vennoot of maat?

Betrek bij dit overleg of en in hoeverre de mate van arbeidsongeschiktheid de antwoorden van invloed is op de antwoorden van de vorige vragen. Wat als er bijvoorbeeld 20 uur per week kan worden gewerkt? Bedenk ook hoe en door wie de mate van arbeidsongeschiktheid wordt vastgesteld, zodat de normen waaraan de maten en vennoten zich verbinden helder zijn.

2. Sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering.
3. Zorg dat er een ter zake kundige is gemachtigd om jouw ondernemersbelangen te behartigen in situaties dat je daar zelf niet toe in staat bent, zoals bewusteloosheid  (wegens geestelijke of lichamelijke oorzaak). Een dergelijke machtiging kan bijvoorbeeld worden opgenomen in een levenstestament. De gemachtigde kan bijvoorbeeld ook één van de andere vennoten of maten zijn.
4. Neem in de samenwerkingsovereenkomst een geschillenregeling voor het geval er discussies zouden ontstaan ten aanzien van de arbeidsongeschiktheid. Niet iedere ondernemer wenst de gang naar de rechter te maken met betrekking tot geschillen als de onderhavige.

Voor vragen over het voorgaande of hulp bij het opstellen van een passende regeling kunnen de juristen van Alfa je van dienst zijn, neem gerust contact met hen op.