Onderneming in beeld: Verschueren Orgelbouw

27 februari 2018 | Door:  Robert Guns

Hun werk is te bewonderen - en te horen – in de kathedraal van Tarragona. Er staan pronkstukken in de universiteit van Göteborg en in de monumentale Stiftskerk in Innsbruck. Noem de naam ‘Verschueren’ en elke orgelliefhebber weet meteen waar je het over hebt. Maar met een historie van ruim 125 jaar is Verschueren Orgelbouw uit Ittervoort dan ook niet zomaar een orgelbouwer.

Zo’n 20 bedrijven in Nederland houden zich er nog maar mee bezig. “Dat varieert van eenmansbedrijfjes tot orgelmakerijen met 25 man personeel”, zegt directeur Johan Zoutendijk. Verschueren Orgelbouw - tien man personeel - is een mooie middenmoter. “Sommigen doen alleen onderhoud. Omdat wij met z’n tienen zijn, kunnen we veel breder actief zijn: nieuwbouw en restaureren, inclusief het zelf maken van de houten en metalen onderdelen.”

Waar ‘hofleverancier’ Verschueren Orgelbouw het al sinds 1891 van moet hebben, is maatwerk. “Als wij zes dezelfde orgels moeten afleveren, leggen we het prijstechnisch altijd af. Wij moeten ons op een andere manier onderscheiden. Afnemers kiezen ons omdat ze ons ontwerp of de klank van onze instrumenten mooi vinden. Bij ons koop je een orgel met karakter, een instrument met heel veel klankkleuren erin. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat iederéén het hoort. Maar ben je orgelenthousiasteling en heb je eenmaal een orgel gehoord of gezien dat je aanspreekt, dan is het vaak wel: dat kan er eentje van Verschueren zijn. Dan stap je al gauw over het prijsverschil heen.”

100.000 euro

Want een met de hand gebouwd orgel is niet goedkoop, maakt Johan duidelijk. Bedragen van 100.000 euro zijn voor een orgel geen uitzondering. Daarnaast produceert Verschueren orgels voor in de huiskamer, nog altijd geprijsd op het niveau van een zeer fraaie middenklasse-auto. “Maar wat is duur? Je bouwt een orgel voor de eeuwigheid. Na dertig jaar moet je het een keer schoonmaken, na zestig jaar wat onderdelen vervangen. ‘Ja, het is veel geld, maar het is niet duur’, concludeerde een kerkbestuurder na een bezoek aan de orgelmakerij.”

Innovatie in de orgelbouw

Het lijkt een wereld waarop innovatie maar weinig voet aan de grond krijgt. Maar schijn bedriegt, weet Johan. “Je kunt op meerdere manieren naar innovatie kijken. Je kunt – ook op basis van klassieke uitgangspunten - een vernieuwend instrument ontwikkelen. Anderen zoeken de vernieuwing in ‘tools’ zoals orgels met midi (een digitale aansluiting). En in het ontwerpen zijn pen en papier vervangen door 3D-toepassingen.’

Groot orgel

In Nederland wordt een orgel vooral met de kerk geassocieerd. Vooral in het Verre Oosten vind je echter ook veel orgels in concertzalen en conservatoria. Pronkstukken van Verschueren zijn de orgels in de kathedraal van Tarragona (Spanje), de universiteit van Göteborg (Zweden), Stift Wilten in Innsbruck (Oostenrijk) en het Bach-orgel in de Grote Kerk van Dordrecht. “Al moet je niet elk jaar zo’n groot orgel in bestelling hebben. Dan hebben we een logistiek probleem. Eens in de vijf tot tien jaar zo’n grote jongen is mooi om scherp te blijven. In de tussenliggende jaren kun je dan bezig blijven met kleinere orgels, onderhoud en restauratie. Dan kun je met alle disciplines actief blijven, je hoeft je mensen niet te overvragen en je neemt geen onnodige risico’s”, zegt Johan met een zakelijke directiepet op - al heeft hij een studie musicologie gevolgd.      

Fotograaf: Stefan Koopmans             

‘Alfa denkt met je mee’

Een directeur die kan rekenen op de support van Alfa. “Alfa is zeker belangrijk voor ons. Je krijgt kundig advies, wordt adequaat geholpen en ook over de flexibiliteit hoor je mij niet klagen. Alfa denkt met je mee. ‘Weet je wel dat dit speelt? En heb je hieraan gedacht?’ De lijnen zijn kort en het is heel plezierig samenwerken met Alfa. Ze komen hier al sinds mensenheugenis over de vloer. Toen we in 2016 ons 125-jarig jubileum vierden, was Alfa er ook met een hele delegatie. Ik merkte dat de mensen van Alfa écht belangstelling hebben voor ons bedrijf én het product. Uiteraard heb ik onze accountant Robert Guns onze waardering hiervoor kenbaar gemaakt.”

Fotograaf: Stefan Koopmans