Banner

Melken in de nieuwste realiteit

28 mei 2018 | Door:  Jelmer Sietzema

De eerste snee gras zit aan de kuil. Er is genoeg mooi weer geweest om dit op een goede manier te oogsten en dat biedt een prima basis voor een efficiënt rantsoen komend winter. De percelen met een beheerspakket laten nog even op zich wachten. Wanneer dit voer ook met dit weer gewonnen wordt, is dit een mooie structuur aanvulling in het rantsoen.

Nu er in korte tijd de eerste snee is opgeruimd, komt de uitdaging om tijdig te beginnen met groeitrappen te creëren voor de weidegang. Met goede sturing in het vers gras aanbod hoor ik veehouders momenteel erg makkelijk melken met weinig bijvoeding. Dit is wat de burger wil zien, het is duurzaam qua kringloop en een hoge winstmarge. Dit mes snijdt aan drie kanten.

Ik schrijf dit op 25 mei en voor de komende week zijn de voorspellingen dat we een paar dagen de 30 graden gaan aantikken. Dan is het zaak om tijdig maatregelen te treffen tegen hittestress. Wees daarop voorbereid. Overleg tijdig met je voeradviseur wat je aan maatregelen kunt nemen. Maar probeer het wel zo simpel mogelijk te houden en voorkom dure hulpmiddeltjes.
Met het mooie weer van de afgelopen tijd zijn alle boeren druk, dus voor ons tijd om wat aan studie en verbreding te doen. Zo was ik 24 mei op het symposium ‘Biodiversiteit en Melkveehouder’ op de Dairy Campus. Een symposium dat veel maatschappelijke wensen en marktkansen in beeld bracht. Zoals zo vaak met nog genoeg open eindjes, wat je als beperking kunt zien maar ook als kans. De maatschappelijke wensen is iets waar we altijd al mee te maken hadden, maar de laatste jaren versterkt dit wel. Dat deed me denken aan ‘Melken in de nieuwe realiteit’.

In 2008 heeft de European Dairy Farmers haar internationale congres in Groningen gehouden. Dat is inmiddels al weer  tien jaar terug. Gelukkig was ik er toen ook bij en heb het toen een leerzaam congres gevonden. Het thema van die bijeenkomst was ‘Melken in de nieuwe realiteit’. De WUR had een onderzoek uitgevoerd naar wat de sector te wachten stond. Hoe kijken we daar tien jaar later op terug? En wat zijn actuele ontwikkelingen?
Er zijn toen een aantal rapporten verschenen waarin vijf thema’s beschreven en uitgewerkt zijn die actueel en belangrijk zouden worden.
Deze vijf thema’s zijn:
- Ondernemerschap
- Strategie gericht op groei
- Inspelen op prijsfluctuaties
- Bedrijfsorganisatie
- Extra werk; personeel of automatiseren

Kijken we naar de actuele situatie – tien jaar later – dan heeft het onderzoek een aantal hele goede kernpunten benoemd. De eerste twee punten wil ik nu naar tien jaar nog eens kort bij stil staan.

Ondernemerschap
Dit was toen een belangrijk thema en dat is het nog. En het belang zal de komende jaren - in mijn ogen - ook alleen maar toenemen. Ondernemerschap is enerzijds intern gericht en anderzijds extern gericht. Het interne richt zich onder andere op rendement op het geïnvesteerd kapitaal, hoe wendbaar ben je zelf en je onderneming, bedrijfsorganisatie en persoonlijke ontwikkeling. Het externe richt zich op marktkansen, je positie in de maatschappij en samenwerking in en met de keten.

We merken in deze roerige tijden dat ondernemerschap een groeiend belang heeft voor melkveehouders. De vakman/vrouw moet ook over voldoende ondernemerschap beschikken om in deze tijden overeind te blijven. Aanpassen aan wet- en regelgeving, gecombineerd met nieuwe kansen in de markt (nieuwe concepten zoals Toplijn van FrieslandCampina en AH/A-Ware). Zie je deze kansen tijdig en ben je in staat om jezelf en je bedrijf tijdig aan te passen om deze kansen ook te kunnen benutten? Waarbij financiële duurzaamheid uiteraard een hard kader is. Een concept kan nog zo mooi zijn en interessant lijken, er moet wel geld verdiend worden.

Terugkijkend op 2008 zie ik een verschuiving van het interne ondernemerschap (kostprijsdenken) naar extern ondernemerschap. Het gaat er steeds meer om wat de markt van je verwacht en welke kansen je kunt creëren.
Je ziet de nieuwe realiteit zoals deze in 2008 verwacht werd, door ontwikkelen naar de nieuwste realiteit. Hoe zit het dan met jouw ondernemerschap? Je eigen ondernemerschap zorgt dat je keuzes maakt. Om die keuzes te maken moet je er wel mee bezig zijn en de kansen –met of zonder biodiversiteit – te zien.

Strategie gericht op groei
Met de kennis van nu kijk ik op dit tweede punt toch wat genuanceerder dan toen. Zeker zullen een aantal ondernemers doorzetten in groei. Soms is die groei ook nodig om het bedrijf weer in balans te brengen. Echter goed ondernemerschap zorgt ervoor dat je je eigen koers vaart en geen algemeen voorgeschreven koers. En dan zie ik dat er hele mooie bedrijven – met een uitstekend resultaat – zijn die inzetten op verbreding of een alternatieve bedrijfsvoering (zoals biologisch).  Wat is voor jou en jouw bedrijf de beste strategie?

Terugkijken
Zo terugkijkend, na tien jaar, hebben de onderzoekers van toen een prima indicatie gegeven van wat er op je af komt. De gekozen vijf thema’s zijn voor 80% belangrijke thema’s en de laatste is net te ver ingevuld. Zo zie je maar weer dat je altijd zelf scherp moet blijven en je eigen ondernemerschap moet benutten.
In de 2018 editie van Cijfers die Spreken schrijf ik meer over het tot uitvoer brengen van je strategie. Wellicht kan ik, of een van mijn collega’s, je daarbij helpen.
 

Jelmer Sietzema

Jelmer Sietzema

Bedrijfskundig adviseur

088 2532316 | jsietzema@alfa.nl


Meer over Jelmer